تعریف ضد کف
در تعریف ضد کف چیست باید گفت که به منظور پیش گیری و یا کنترل تشکیل کف در یک سیستم از مواد شیمیایی خاصی به نام ضد کف (دیفومر یا آنتی فوم) استفاده می‌شود. محصولات کف زدا با توجه به موقعیتی که استفاده می شود ساختارهای متفاوتی خواهند داشت. ویژگی ذاتی ضد کف سطح فعال بوده و در آب غیر قابل حل است. ضد کف باید به گونه ای باشد که به شکل قطرات ریز و به صورت امولسیون دیسپرس شود. اجزای سطح فعال، ماده ضدکف را قادر می‌سازند تا با سرعت به هر سطحی (آب و هوا) که با آن برخورد میکند، پخش شود.
در بیشتر واکنش های شیمایی کف تولید می شود. ضد کف یا دیفومر در طی واکنش با ایجاد بی ثباتی روی کف یا حباب های ریز و درشت، آن ها را از بین می برد.فوم می تواند از طریق حرکات مکانیکی یا از طریق یک مکانیزم شیمیایی مانند تخمیر ساخته شده باشد. ضد کف ها در فرمولاسیون های مختلف تحت تاثیر دما، pH، فشار، حلالیت و سازگاری مواد شیمیایی کار می کنند.
انواع ضد کف
الف. ضد کف سیلیکونی
از پلیمرهای سیلیکونی تهیه شده و به صورت پودری و مایع در دسترس است. دیفومر پایه سیلیکون پلیمرهایی با شاخه اصلی سیلیکون هستند. سیلیکون چیست و چه کاربردهایی دارد در نوشتار قبلی توضیح داد شد.
این محصول ممکن است به صورت روغن یا امولسیون مبتنی بر آب تحویل داده شوند. ترکیب سیلیکون از یک سیلیس آبگریز پراکنده در روغن سیلیکون تشکیل شده است. برای اطمینان از پخش شدن سیلیکون امولسیفایرها افزوده می شوند. ممکن است ترکیب سیلیکون حاوی گلیکول های سیلیکون و سایر مایعات سیلیکونی اصلاح شده باشد. این نوع آنتی فوم دفع کننده های خوبی برای کف هستند و با ضربه زدن به سطح کف و آزاد کردن هوای فرو رفته، کف موجود را کاملا از بین می برند.
ب. ضد کف غیر سیلیکونی
ضد کف غیر سیلیکونی بر پایه انواع روغن ها نظیر روغن گیاهی، نباتی و معدنی به جز روغن های سیلیکونی تولید می شود. الکلی، ضد کف تخمیری و رابر از انواع غیر سیلیکونی هستند.
ضد کف الکلی
ضد کف الکلی مایع شفاف بی‌رنگ است که دارای فرمول شیمیایی C8H18O است. این نوع دیفومر عارضه جانبی در طی فرایند ندارد و حلالیت خوبی در آب دارد. ضد کف الکی در دوز کم نیز تاثیر گذار است و عدم شناور شدن روغن روی سطح، و عدم ایجاد چسبندگی اشاره کرد از مزیت های آن است. این آنتی فوم ضمن سازگاری با محیط زیست، غیر خورنده است از لحاظ شیمیایی پایدار می باشد.
دیفومرهای الکلی بر پایه اسید چرب هستند که دارای کوپلیمرهای پلی اتیلن گلیکول و پلی پروپیلن گلیکول می باشند. معمولا عملکرد بدین نحو است که با ایجاد لایه روی سطح کف، باعث شکستن مولکول های گاز درون حباب ها شده و با خروج گاز از این حباب ها کف یا فوم های تشکیل شده از بین می روند.
کاربرد آنتی فوم
ایجاد کف یکی از عواملی است که بازدهی تولید در صنایع مختلف فرایندی را به شدت کاهش می‌دهد. ضد کف از سرریز شدن یا نقص در پوشش های سطحی در پروسه تولید جلوگیری می کند.
پدیده به وجود آمدن کف در واحد شیرین سازی گاز با آمین می تواند منجر به مشکلات بسیاری از جمله تعویض فیلتر المنت، اتلاف آمین و توق پروسه کاری گردد. برای رفع مشکلات ناشی از ایجاد کف در این حوزه از ضد کف سیلیکونی استفاده می گردد.
از مشکلات موجود در هنگام تولید و یا استفاده از سموم دفع آفات تولید کف‌های نامطلوب می‌باشد. در فرایند امولسیون سازی این سموم، مقدار بسیار زیادی کف تولید شده و تخلیه محصول از مخزن را دشوار می‌سازد و یا در هنگام استفاده، کشاورزان را با مشکل موجه میکند. ساده‌ترین و موثرترین راه برای برطرف کردن این مشکل استفاده از آنتی فوم است.
در طب، از مواد ضدکف به عنوان داروی تسکین نفخ نیز استفاده می شود. برای نمونه داروی Simethicone است که ماده فعال داروهایی مانند Maalox، Mylanta و Gas-X است.