صابون مول 10 چیست و چه کاربردی دارد

معرفی صابون مول 10

نونیل فنول اتوکسیلات  ( 10 NPE ) یک سورفکتانت غیریونی است که نام دیگر آن صابون مول 10 می باشد. برای به دست آمدن این صابون از افزایش گاز اتیلن اکساید استفاده می شود که آن را نونیل فنول اتوکسیله NPE نامیده می شود. از ترکیبات به دست آمده به نام های متفاوت نامگذاری می شود .

نونیل فنول اتوکسیلات ، به صورت مایع ویسکوز با درجه های مختلف به شکل جامد به صورت مومی و سفید رنگ وجود دارد .
امولسیفایر ماده است که از طریق کم کردن سرعت واکنش‌های شیمیایی باعث پایداری یک امولسیون می‌شود. امولسیفایرها به صورت گسترده‌ای در محصولات غذایی به کار می‌روند. یکی از امولسیفایرها نونیل فنول اتوکسیلات ها می باشد که در آب در روغن ، یا روغن درآب ، در مرطوب کننده ها ، روان کننده ها ، پایدا کننده ها بسیار مورد استفاده قرار می گیرد .

انواع صابون مول

صابون مول ۴ که محلول در روغن به حساب می آید و و تمایلی به آبدوست بودن ندارد. مول 6 که در شوینده‌ها، چسب، تولید کود و آفت‌کش ها و صنایع چرم مورد استفاده قرار می گیرد. مول 10 که یک ترکیب سورفاکتانت غیر یونی یا شبه دترجنت می باشد در ساخت شوینده ها مورد استفاده قرار می گیرند. مول 20 دیگر ترکیب نونیل فنول اتوکسیلات می باشد که در تولید پاک کننده آلودگی از پشم و عنوان سفید کننده منسوجات مورد استفاده قرار می گیرد . از مول 30 در صنایع شیمیایی برای تولید رنگ استفاده می شود .مول 40 که از گریدهای بالای صابون بوده و تثبیت کننده‌ی بسیار قوی می باشد .

ویژگی های صابون مول 10

صابون مول 10 یک ماده فعال سطح غیریونی است که یک ماده شیمیایی با خلوص بالا و ترکیب دقیق می باشد و دارای حلالیت بسیار بالا ، نقطه ذوب بالا با کاربردهای بسیار زیاد در صنایع داروسازی و غذایی است. مول 10 را می توان به عنوان امولسیفایر برای مخلوط کردن روغن ها با محلول های مبتنی بر آب از جمله تولید نوشیدنی ها، بستنی یا سس مایونز استفاده کرد. عددی که در انتهای مول نوشته می شود اشاره به تعداد مولکول های اکسید اتیلن دارد.

غلظت زیاد و خاصیت پاک کنندگی صابون مول 10 باعث شده که این ماده بطور گسترده در صنایع تولید کننده انواع شوینده نیز مورد استفاده قرار می گیرد. برای تولید مول 10 به دلیل وجود تعداد 8 یا 9 کربن در آلکن که قسمت آبگریز مولکول ها را تشکیل می دهند معمولا از آلکان های شاخه دار به دلیل اینکه فعالیت سطحی در این ترکیبات بسیار زیاد است در ساختارش استفاده می شود. با توجه به اینکه آلکیل فنل براساس نوع صنعت مورد استفاده با تعداد اتیلن اکساید موردنیاز ترکیب می شود که معمولا عددی بین 1 تا 5 می باشد و هر چقدر تعداد اتیلن اکساید بیشتر باشد نونیل فنل آب دوست تر می شود و باعث می شود در آب انحلال ناپذیر و به مراتب در روغن انحلال پذیر گردد.

فرمول شیمیایی مول 10

صابون مول 10 (Nonylphenol Ethoxylate) با فرمول – C9H19C6H4(OCH2CH2)nOH

ویژگی ها شیمیایی مول 10

مول 10 در حالت عادی به صورت مایع روغتی و یا جامد مومی شکل می باشد که رنگ مول 10 از طیف بدون رنگ تا نارنجی ملایم متفاوت می باشد . صابون مول 10 به صورت شیمیایی پایدار و غیرفعال می باشد و Ph در حدود 5 الی 8 می باشد . درجه ای که مول 10 درون آب می تواند حل شود ، متفاوت می باشد . مول 10 بی بو، سمی و واکنش ناپذیر می باشد . حداکثر غلظت مجاز این ماده در آب شیرین 6.6 میکروگرم در لیتر و در آب شور 1.7 میکروگرم در لیتر است. صابون مول 10 را باید در یخچال نگهداری شود و در صورت گرم شدن منفجر می شود !

کاربرد و موارد مصرف صابون مول 10

صابون مول 10 در صنایع شیمیایی برای تولید شوینده ها، حلال ها، تولید پاک کننده ها، محصولات آرایشی ، تولید رنگ ها و پوشش های چوبی تولید چربی زداهای سطوح و فلزات، تولید الکل، صنایع تولید فلز از جمله تولید روی و آلومینیوم و گالوانیزه و صنایع غذایی مانند کنسروی، بستنی، روغن، قند وشکر بسیار کاربرد دارد. در صنایع شوینده به عنوان ماده اولیه مایع صابون در مایع ظرفشویی و انواع شیشه پاک کن و شوینده های دیگری مانند شامپو به کار می رود.

معایب صابون مول 10

مول 10 در محیط به نونیل فنل تجزیه می شود که یکی از مواد شیمیایی پایدار و سمی می باشد. با توجه به سمیت این ماده، به عنوان یک ترکیب مختل کننده غدد به حساب می آید که ممکن است باعث ناهنجاری عملکرد یا سرطان شود. همچنین صابون مول 10 سلامت جنین و کودکان در حال رشد را تهدید می کند. نونیل فنل اتوکسیلات که از طریق فاضلاب ها دفع می شوند می تواند باعث اختلال در اکوسیستم شود. به این دلایل باید روش هایی برای تخریب معایب صابون مول 10 ایجاد شود.

نکات ایمنی استفاده از مول 10

نونیل فنول اتوکسیلات را باید در محیط خشک و به دور از حرارت و در مخازنی از جنس PVC ، ظروف استیل ضد زنگ و فولاد های کربنی نگهداری کرد. تاریخ انقضای کنون ها در شرایط نرمال ۲ سال بعد از تولید است ولی قرار گرفتن در مجاورت هوا و در دمای ۸۰ درجه سانتی گراد به تدریج شدت رنگ آن ها افزایش خواهد یافت . به صورت معمول مول 10 را در بشکه های 220 لیتری و گالن های 20 لیتری نگهداری می کنند.

در هنگام استفاده از مول 10 ( NPE ) باید موارد ایمنی مانند استفاده از لباس های محافظ و دستکش و عینک ایمنی را استفاده کرد . به دلیل سمی بودن برای آبزیان بایستی از آبزیان دور نگهداری شود . چانچخ با چشم برخورد کرد باید سریع با آب فراوان شستشو دهید و به پزشک مراجعه نمایید . اگر NPE به اشتباه بلعیده شود ، باید به سرعت چند لیوان آب نوشیده شود و سریع به پزشک مراجعه کرد . از تماس با سطح پوست نیز به دلیل تحریک و قرمز شدن پوست خودداری کرد . استفاده از ماسک هنگام استفاده تاکید می شود. چانچه آتش سوزی رخ داد ، برای خاموش کردن آن باید از کربن دی اکسید و مواد خاموش کننده خشک و کف استفاده شود .

در نظر بگیرید که تجمع این ماده در فاضلاب ها، اکوسیستم انسان را به خطر می اندازد. در حال حاضر این ماده شیمیایی را می توان به طور غیر مستقیم با استفاده از یک تصفیه الکتروشیمیایی تخریب کرد. با رعایت نکات ایمنی، خطرات ناشی از مواد شیمیایی را به حداقل برسانید.