حلال شیمیایی چیست
حلال (Solvent) به ماده ای اطلاق می شود که قابلیت حل کردن یک ماده دیگر را در خود دارد. عموما بین حل کننده و حل شونده واکنشی رخ نمی دهد و ماده جدیدی تولید نمی شود.به عنوان مثال هنگامی که آب در یک ماده قطبی حل می شود، به دلیل نیرویی که از طرف حلال به مولکول های آب وارد می شود، مولکول های آب از هم جدا شده و در بین مولکول های حلال قرار می گیرند.
انواع حلال
حلالها کاربردهای مختلفی در صنایع شیمیایی، دارویی، نفت و گاز برای سنتزهای شیمیایی و در فرآیندهای تصفیه دارند.انواع مختلفی از حلال ها وجود دارد. حلال های آلی بیشتر از حلالهای غیر آلی در صنعت استفاده می شوند. برخی از حلال ها قابل بازیافت و استفاده مجدد و برای محیط زیست مفید هستند و برخی دیگر برای محیط زیست به شدت زیان آور هستند.
آب
شاید بتوان گفت، معروف ترین و رایج ترین انواع حلال ها در زندگی روزمره آب باشد. بسیاری از حلال های دیگر ترکیبات آلی مانند بنزن یا تتراکلرواتیلن هستند. از انواع حلال هایی که امروزه بسیار کاربرد داشته و استفاده می شود می توان به اتانول آب، سیکلوهگزان استون، هپتان بنزن، متانول سقز، TCE تتراکلراتیلن هگزان، کلروفرم پنتان، تولوئن اشاره نمود. آب به عنوان حلال جهانی شناخته می شود، زیرا تمایل به حل شدن بیشتر املاح از هر ماده شیمیایی دیگر دارد.
استون
استون که به نام پروپانون نیز مطرح است، یک ترکیب آلی است که بی رنگ با بوی تند بوده و معمولاً در پاک کننده های رنگ ناخن یافت می شود. دلیل استفاده از استون در ساخت پاک کننده رنگ ناخن این است که یک حلال عالی است که می تواند رنگ ناخن را حل کند و حتی آن را از بین ببرد.
اسید استیک
این حلال، بوی تند متمایز و طعم ترش دارد. اسید استیک کاربردهای مختلفی را به خود اختصاص می دهد که از آن جمله، به عنوان ماده اولیه و حلال برای تولید سایر مواد شیمیایی استفاده می شود.
اتانول
این یک حلال همه کاره است که می تواند به تنهایی و با بسیاری از ترکیبات آلی از جمله اسید استیک، استون، بنزن، تتراکلرید کربن، کلروفرم، دی اتیل اتر، اتیلن گلیکول، گلیسرول، نیترومتان، پیریدین و تولوئن استفاده شود.
کلروفرم
کلروفرم یک ماده شیمیایی صنعتی مهم است که در سراسر جهان، به عنوان حلال برای چربی ها، روغن ها، لاستیک، آلکالوئیدها، موم ها و رزین ها استفاده شده و ب عنوان پاک کننده در نظر گرفته می شوند.
عوارض برخی از حلال ها
حلال ها به روش های مختلفی بر روی سلامتی تاثیر می گذارند. غلظت بالای برخی از انواع حلال ها در هوا می تواند باعث بیهوشی و مرگ شود. قرار گرفتن در معرض سطوح کمتر آن ها نیز، منجر به اثرات کوتاه مدتی از جمله تحریک چشم ها، ریه ها و پوست، سردرد، حالت تهوع، سرگیجه یا سبکی سر خواهد شد.
حلال ها در چسب ها، چسب های فرش، مایع های پاک کننده، رزینهای اپوکسی، سخت کننده ها، لاک ها، ماستیک ها (آسفالت یا قطران زغالسنگ)، رنگ ها، رقیق کننده های رنگ و پرایمرها یافت می شوند. رایج ترین روشی که کارگران در معرض حلال ها قرار می گیرند، استنشاق بخاراتی است که از خود ساطع می کنند، اگرچه کارگران می توانند از طریق تماس پوستی یا بلع نیز در معرض قرار بگیرند.
بیشتر موارد قرار گرفتن در معرض بیش از حد، به دلیل جذب پوستی است، مانند زمانی که کارگران برای استفاده از مواد مبتنی بر حلال از دستکش استفاده نمی کنند. از آنجایی که انواع مختلفی از حلال ها وجود دارد، اثرات آنها می تواند متفاوت باشد.
همچنین قرار گرفتن مکرر در معرض حلال های خاص، می تواند اثرات طولانی مدتی بر سلامت داشته باشد. این ها ممکن است شامل درماتیت و بیماری های کبدی، کلیوی یا عصبی باشد. اگر مطمئن نیستید که محصول شما حاوی چه حلالی است، باید برچسب محصول را بررسی کنید یا از تامین کننده خود برگه اطلاعات ایمنی بخواهید.